Vorig jaar begeleidde ik een team met veel spanningen. Persoonlijke ergernissen, andere belangen en onhandige communicatie lieten de emoties hoog oplopen. Een deel van het team ontliep het teamoverleg inmiddels. Men wilde graag rust in de tent.
Ik voerde een voorgesprek met enkele teamleden. Ze probeerden de warboel te ontrafelen en vertelden over alle (inter)persoonlijke gebeurtenissen. Begrijpelijk, want die trokken nogal de aandacht.
“Marijke is zo emotioneel. Petra voelt zich niet gehoord. Kees kan nogal bot zijn, dus dat botst met Marijke. Jeanine en Frank vinden dat Petra niet functioneert en dat voelt zij…” Et cetera.
Het team had er geen zin in. Maar ze vonden het nodig om in de geplande teamsessies de onderstroom grondig boven te brengen: “We moeten de olifant op tafel krijgen. Benoemen wat er gebeurt en wie daarin wat doet.”
Ik vroeg mij af of dat zo was.
De basis op orde
Het was mij namelijk ook duidelijk geworden dat een aantal zaken niet op orde was. Er waren allerlei andere beelden bij doelen en werkwijzen, geen leiding en een onzekere organisatiecontext. Het team zwom al langere tijd.
Mijn indruk was dat de spanningen voor een groot deel het gevolg waren van deze situatie. Dat gebeurt vaker: ontbrekende kaders en structuur die leiden tot interpersoonlijk gedoe. Ik vond het belangrijk dat ze eerst hun basis op orde kregen. Waar zijn wij van? Wat hebben wij überhaupt aan elkaar?
In de sessie die we daaraan wijdden, bleek er een klein maar belangrijk gezamenlijk doel te zijn. Toen dat was verhelderd, ontstond er motivatie en ruimte om afspraken te maken over het hoe. In enkele gesprekken gaf ik de groep handvatten om op constructieve wijze praktische (communicatie)afspraken te maken. Dat gaf de rust en positieve ervaringen met elkaar, waar zo’n behoefte aan was.
Wat is het meest helpend?
Als het gaat om teamdynamiek zijn er geen standaard oplossingen. De vraag is: Wat is voor deze groep op dit moment het meest helpend? Soms is het wél helpend om een stuk onderstroom naar boven te halen. Ik beschreef al eerder hoe dit doorbraken kan geven.
Maar dit team was continu bezig met onderstroom en was daarin verlamd geraakt. Bovendien had het team onvoldoende motivatie om er samen uit te komen. Gewoon omdat de onderlinge afhankelijkheid te weinig werd gevoeld. Dan is een andere keuze veel helpender. Want ook voor teams geldt: wat je aandacht geeft, groeit.