“Mijn mensen moeten meer initiatief nemen!” Ik hoor die wens vaak van managers en projectleiders. Zelfstandige medewerkers die gáán voor resultaten, verder kijken dan het eigen takenpakket en uitdagingen durven aan te gaan.
Een begrijpelijke wens, als er sprake is van:
- niet nakomen van deadlines en afspraken
- anderen de schuld geven van fouten
- risico’s en uitdagende taken mijden
- klagen over anderen, zowel management als collega’s
De paradox is natuurlijk: je kunt niet zorgen dat een ander meer initiatief neemt.
Juist door enorm hard te gaan werken als manager, om de ander te bewegen tot ondernemerschap of initiatief, krijg je een averechts effect. Wat je wel kunt doen is: de juiste omgeving creëren.
5 tips voor een pro-actief team
1. Zorg voor heldere kaders
Verantwoordelijkheid nemen kan alleen binnen heldere kaders. Zorg dat doelen, rollen, taken, verantwoordelijkheden en procedures duidelijk zijn. Juist dit soort beperkingen geeft handelingsvrijheid.
2. Leiding: laat los
De eerste cultuuromslag moet bij de manager plaatsvinden. Vaak zie ik managers de gewenste verandering tegenhouden met hun eigen gedrag. Doe véél minder. Laat los. Controleer met mate. Stel vragen. Wees stil. Coach. Maak (prestatie-)afspraken in dialoog. Leg niet op. En vraag: hoe kan ik met mijn manier van leidinggeven helpen om…
3. Onderzoek kwaliteiten en belemmeringen
Zoom expliciet in op het thema initiatief, of ondernemerschap. Breng als team in beeld wat ieders kwaliteiten en belemmeringen hierbij zijn. Bespreek hoe het team elkaar wil steunen en stimuleren.
4. Bied veiligheid om fouten te maken
Pas als falen mag, durven mensen risico’s te nemen. Dat hoort erbij! Vier experimenten en fouten daarom expliciet als leermogelijkheid.
5. Versterk betrokkenheid
Verantwoordelijkheid nemen mensen uiteindelijk omdat ze trots zijn op wat ze doen. Zich betrokken voelen. Kijk met het team daarom eens naar drijfveren, persoonlijke waarden, wat mensen motiveert. Waarom doe jij wat je doet? Zo’n gesprek verbindt mensen met elkaar en de gezamenlijke opdracht. En dat versterkt de veiligheid én de zin om initiatief te tonen.