Blijft jouw team maar worstelen met een terugkerend probleem, terwijl iedereen er écht van af wil en jullie daar ook actie op ondernemen?
- Hoge werkdruk: “We gaan keuzes maken!”
- Weinig invloed: “We gaan ons sterker profileren!”
- Eilandjes: “We gaan meer samenwerken!”
En toch blijft het probleem bestaan, zodat het team een jaar later weer over hetzelfde klaagt?
Dan kan het zijn dat er onbewust een (groepsdynamische) kracht is, die jullie goede bedoelingen tegenwerkt.
Een onbewust proces: ziektewinst
Zo’n onbewust fenomeen dat het voortduren van problemen kan verklaren, is secundaire ziektewinst. In de geneeskunde betekent het dat het herstel van een patiënt soms langer duurt, door onbewuste voordelen van het ziek zijn. Zoals het krijgen van zorg van anderen. Irrationeel en onbewust, maar daardoor niet minder waar.
Secundaire ziektewinst kan ook spelen in teams.
Bij een steeds terugkerend probleem, waar jullie last van hebben maar toch niet weten te doorbreken, is de volgende vraag interessant:
“Wat levert het voortbestaan van het probleem ons team op? Welke winst zit er in de huidige situatie?”
Ziektewinst in teams: 3 voorbeelden
Hoge werkdruk kan een team opleveren:
- een excuus om de vervelendste klussen te laten liggen
- het gevoel of imago belangrijk te zijn
- aandacht vanuit het management
- etc.
Het hebben van weinig strategische invloed in de organisatie, kan een team opleveren:
- een positief zelfbeeld: we zijn heel goed, maar het komt er nog niet uit
- ruimte om leuke/makkelijke klussen te doen
- veiligheid, het team zal niet door de mand vallen
- etc.
Het werken op eilandjes kan een team opleveren:
- hobbyisme, vrijheid
- individuele expertposities, macht
- harmonie, omdat er geen lastige gezamenlijke besluiten hoeven te worden genomen
- etc.
De sleutel: maak het onbewuste bewust
Het interessante van ziektewinst is dat het werkelijk onbewust is. De patiënt heeft last van het probleem en wil ervan af. En toch kan de (onbewuste) ziektewinst sterker zijn dan de (bewuste) voordelen van genezing.
Hoe het bij jullie zit, kunnen jullie alleen zelf achterhalen. Sta eens stil bij jullie mogelijk onbewuste proces. Als dat op tafel komt, en de ziektewinst bewust wordt ‘losgelaten’, kunnen jullie werkelijk stappen zetten naar de zo gewenste verandering.