In de liefde trekken tegenpolen elkaar vaak aan. Hoewel het kan knetteren, leren ze van elkaar en vullen elkaar aan.
In teams geldt dat ook. Dat is bewezen in veel onderzoek: verschillende persoonlijkheden en kwaliteiten maken een team sterker. Maar net als in de liefde gaat dat niet zonder slag of stoot. Je moet wel kunnen omgaan met al die verschillen!
Botsende persoonlijkheden
Als teamcoach en trainer hoor ik vaak van de problemen die mijn opdrachtgevers hierin tegenkomen:
“We hebben zulke grote verschillen in ons team; echt fundamenteel andere mensen. We begrijpen elkaar niet, ergeren ons en kunnen het nauwelijks eens worden.”
Zulke verschillen worden soms zelfs uitvergroot tot karikaturen waar lekker om kan worden gelachen. Maar soms blijft het verschil meer impliciet en blijven beelden meer onder tafel.
Voorbeelden van tegenstellingen
Tegenstellingen waarmee teams worstelen, zijn bijvoorbeeld:
- doeners versus denkers
- relatiegerichten (sfeer, gevoel) versus taakgerichten (inhoud, ratio)
- concreet-denkers versus abstract-denkers
- disbalans tussen extraverten en introverten
Etcetera.
Omgaan met verschil is een vaardigheid die een team moet ontwikkelen, wil het echt een team worden. Net als in de liefde…
3 tips om verschillen krachtig te maken
1. Onderzoek de kwaliteiten
Als de focus ligt op het verschil, kan dat de blik nogal vernauwen. Verbreed de blik door stil te staan bij de kwaliteiten, overtuigingen, waarden, drijfveren en wensen die elk teamlid meeneemt. Een mens is altijd meer dan één kenmerk.
Benoem het positieve effect van verschillen, door elkaar feedback te geven. En breng bijbehorende valkuilen en hobbels in kaart. Ik schreef eerder over wat zo’n gesprek oplevert en over persoonlijkheidsmodellen.
2. Leer onderhandelen
Karakterverschillen leiden regelmatig tot meningsverschillen. Om dat ten positieve te benutten, is het essentieel om als team te leren om dialoog te voeren. Perspectieven te onderzoeken in plaats van meningen te stapelen. Juist in de mening van de minderheid kan heel veel wijsheid zitten. Ook onderhandelen en groepsbesluitvorming zijn belangrijke teamcompetenties.
3. Ga voor een gezamenlijk doel
Om gedoe tussen mensen op te lossen, is het last but not least nodig dat het belang heel helder is. Gedoe ontstaat namelijk vaak doordat er onvoldoende kaders zijn.
Zorg als team voor een heldere opdracht en taakverdeling. Als jullie voelen dat je elkaar werkelijk nodig hebt om jullie gezamenlijke taak te volbrengen, is er ook meer noodzaak om de verschillen te overbruggen en ten goede te benutten. Dan is de motivatie simpelweg groter.
Net als in de liefde. Als je maar graag genoeg wilt, accepteer je die wonderlijke ander. Met al zijn eigenaardigheden.